Grondwaterpeil in tact houden
Verder kunnen bomen ervoor zorgen dat het grondwaterpeil stijgt. Onder andere de wortels en de schaduw van bomen zorgen ervoor dat regenwater rondom bomen in de bodem zakt. De bodem kan dit water opslaan, afgeven aan de boomwortels of laten doorsijpelen naar het diepere grondwater. En dat grondwater is weer een belangrijke en schone watervoorraad voor ons cruciale drinkwater.
Voor dit proces is het belangrijk dat regenwater langzaam doorsijpelt naar het grondwater. Als het grondwater ondiep in de grond zit, zal regenwater namelijk niet snel diep wegzakken in de bodem. Zit het grondwater juist te diep, dan ‘trekt’ het aan het regenwater om snel naar beneden te zakken. In dat geval is het water niet beschikbaar voor de boomwortels.
Dankzij bomen infiltreert het water langzaam en op het juiste tempo in de grond. Zo kan het grondwaterpeil op een natuurlijke manier herstellen. En dat zorgt er weer voor dat poelen en vennen hun water goed vasthouden en niet te snel uitdrogen. Wel zo prettig voor alle amfibieën, libellen, waterplanten en watervogels die daar leven.
Allerlei planten en dieren profiteren van bomen: ze hebben het water dat bomen vasthouden hard nodig of gedijen goed in de schaduw.
Hoe we ‘onze’ bomen beschermen tegen droogte
Meer bomen en struiken zorgen dus voor minder droogte, minder hitte én meer wateropslag. Tegelijkertijd moeten we onze aanplant in Nederland ook goed beschermen tegen uitdroging. Daarvoor nemen we samen met onze projectpartners maatregelen die passen bij de bomen en de plantlocatie.
Sommige partners voorkomen uitdroging door de grond vóór de aanplant in te zaaien met graan of een graskruidenmengsel. Op deze manier is de bodem bedekt en beter beschermd tegen uitdroging dan een kale bodem waar water sneller verdampt. Bijkomend voordeel is dat de planten de biodiversiteit vaak een boost geven: er komen allerlei dieren op af en er is groeiruimte voor planten.
Planten we bomen op arme, zanderige bodems? Dan kiezen projectpartners soms voor grondbewerking met toevoeging van organische stof. Hierbij worden compost en mineralen ondergewerkt. Door deze vruchtbare toevoeging krijgen de boompjes een goede start. Ook het bodemleven verbetert. En een gezonde, structuurrijke bodem kan regenwater weer beter opnemen en langer vasthouden.
In ons project in Limburg is de plantlocatie van tevoren met rogge ingezaaid. De rogge beschermt de jonge boompjes onder andere tegen droogte.
Bomen als een middel tegen klimaatverandering
Door klimaatverandering zullen we steeds vaker te maken krijgen met extreme droogte, hitte en forse regenval in korte periodes. Bomen moeten zich in rap tempo aanpassen aan deze nieuwe omstandigheden. Voor een groot deel zal dit ook lukken. Maar voor sommige bomen zal het aanpassen te snel gaan in vergelijking met de afgelopen eeuwen. Dat kan betekenen dat bomen of boomsoorten afsterven of zelfs verdwijnen uit de Nederlandse bossen.
Daarom is het ook belangrijk dat we meer gemengde bossen planten. Want hoe meer soorten we planten, hoe klimaatbestendiger het bos zal zijn. Vallen één of twee soorten toch uit door droogte? Dan houden de overige bomen het bos in stand. De lege plekken worden snel weer ingenomen door de bomen eromheen. Zo zorgen we voor een groene (en koele!) leefomgeving voor mens, dier en natuur. Plant je met ons mee?
